صنعت چای ایران بعد از گذراندن دو دهه سخت، دوباره جان گرفته است. سازمان چای ایران گزارش داده که مصرف چای خشک تولید داخل در سال ۱۳۹۲ نزدیک به ۱۹ هزار تن بود و در سال ۱۳۹۵ به ۳۱ هزار تن رسیده است. بنابر این گزارش، تولید برگ سبز چای در سال ۱۳۹۲ نزدیک به ۸۰ هزار تن بود که با کمکهای دولتی و خرید تضمینی برگ سبز چای، این میزان در سال ۱۳۹۵ به ۱۳۹ هزار تن برگ سبز چای رسیده است. گزارشها نشان میدهد که تولید چای خشک در ایران در فاصله دو سه سال اخیر تقریبا دو برابر شده است و درآمد چایکاران نیز از حدود ۹۰ میلیارد تومان در سال به ۲۳۵ میلیارد تومان در سال گذشته رسیده است.
در فاصله سالهای ۱۳۷۵ تا اوایل دهه ۹۰ خورشیدی صنعت چای ایران گرفتار مشکل فروش بود و بیش از ۲۰۰ هزار تن چای خشک در انبارها از بین رفت و تبدیل به کود شد. چای ایران در دو دهه اخیر به دلیل کیفیت پائین، واردات گسترده و قاچاق چای و عدم تمایل مردم به خرید چای ایرانی، محبوبیت خود را از دست داده بود. چای انبار شده خریدار نداشت و کارخانههای چایسازی به دلیل بدهیهای کلانی که داشتند در آستانه ورشکستگی قرار گرفته بودند. همین مسائل باعث شده بود تا میزان تولید چای سال به سال کمتر شود اما در چند سال گذشته با خرید تضمینی برگ سبز چای از سوی دولت و تغییر ذائقه تعداد بیشتری از ایرانیان برای نوشیدن چای داخلی، این صنعت دوباره رونق گرفته است.
محمد ولی روزبهان رئیس سازمان چای به خبرگزاری دولتی ایران گفته "مصرف چای تولید داخل به نحوی افزایش پیدا کرده که میزان کل مصرف چای در کشور تغییر نداشته و این امر بیانگر آن است که مردم مصرف خود را از چای خارجی به داخلی تغییر دادهاند."به گفته رئیس سازمان چای کشور، سالیانه ۷۲ درصد چای مصرفی کشور از محل واردات تامین میشود و با حمایت از چایکاران ایرانی، میزان واردات چای خارجی ۱۱ درصد کاهش داشته است.
آمارهای رسمی نشان میدهد که ایرانیان سالانه حدود ۱۱۰ هزار تن چای مصرف میکنند. بنابر گزارش سازمان چای کشور، واردات چای خارجی در سال ۱۳۹۲ نزدیک ۹۰ هزار تن بود که در سال ۱۳۹۵ به ۸۰ هزار تن کاهش پیدا کرده است. به گفته آقای روزبهان، این امر سبب شد در دو سال گذشته ۱۰۰ میلیون دلار در واردات چای خارجی صرفه جویی شود. بنابر آمار گمرک ایران، در سال گذشته به صورت قانونی نزدیک به ۵۶ هزار تن چای به ارزش حدود ۲۶۰ میلیون دلار وارد ایران شده است که سریلانکا با ۲۵ هزار تن و هند با ۲۴ هزار تن، بزرگترین صادرکنندگان چای به ایران بودند.
بقیه نیاز مصرفی ایران از طریق قاچاق تامین میشود که میزان آن بین ۲۵ تا ۳۰ هزار تن برآورد میشود. گفته میشود عمده چای خارجی به صورت قاچاق از طریق مناطق جنوبی و مرزهای شرقی وارد ایران میشود. برآورد سازمان چای کشور این است که تولید چای امسال نیز افزایش یابد. آقای روزبهان میگوید: ۴۰ درصد از چای تولیدی کشور در اردیبهشت ماه برداشت و فرآوری میشود که امسال نه تنها هشت درصد نسبت به سال گذشته رشد تولید داشتیم بلکه بخش عمدهای از چای تولیدی به فروش رسیده است.
حدود ۵۵ هزار خانوار در شهرهای شمالی ایران در گیلان و مازندران به کشت چای اشتغال دارند و ۱۵۰ کارخانه نیز در زمینه فرآوری و بسته بندی چای فعال هستند. چای مهمترین نوشیدنی ایرانی است و۳۱ هزار هکتار از مرغوبترین باغهای شمال ایران در حاشیه جنوبی خزر به کشت این محصول اختصاص دارد.