روزهای اول بهار که ما ایرانی‌ها بنا به سنت کهن خود عید نوروز باستانی را جشن می‌گیریم، روزهایی هست که جهان برای فرهنگ‌سازی حفاظت از منابع طبیعی، جشن می‌گیرند و به هر میزان که ما نسبت به محیط زیست خود بی‌توجه شده‌ایم، کشورهای توسعه یافته برای حفظ آن فرهنگ‌سازی می‌کنند.
علی خالوئی، یکی از فعالان حوزه منابع طبیعی است که در هر فرصت، مشارکت تشکل‌های مردمی را به سمت حفظ و توسعه رویشگاه‌های بومی در منطقه کاشان جلب می‌کند.
این فعال حوزه محیط زیست و منابع طبیعی به ایسنا، گفت: بهار که می‌رسد مسئولیت مان برای حفظ منابع طبیعی بیشتر احساس می‌شود و باید درست‌تر بیندیشم، درست‌تر راه برویم و با محیط اطرافمان بیشتر دوست باشیم.
وی اظهار کرد: مردم باید توجه داشته باشند که بهار، زمان زایش زمین و حیات وحش است پس نباید هنگام کوهنوردی و طبیعت‌گردی، به جانوران جدا مانده در طبیعت دست بزنند و حتی از سر دلسوزی آن‌ها را، با خود به شهر بیاورند.
خالوئی افزود: گاهی حتی یک نوازش ساده می‌تواند موجب مرگ جوجه‌ها شود. بگذاریم حیات وحش، همچنان وحش بماند. حتی پخش موسیقی با صدای بلند می‌تواند منجر به مرگ جوجه پرندگانی شود که در لانه‌های اطراف تخم‌گذاری کرده‌اند.
این فعال حوزه محیط‌زیست و منابع طبیعی با اشاره به نام‌گذاری روزهای جهانی، تصریح کرد: فروردین ما ایرانیان، به تنهایی رسالت سنگینی از روزهای جهانی زیست محیطی را در خود نهفته دارد که روز جهانی جنگل و چوب، آب، هواشناسی، سوخت‌های فسیلی، ذخایر ژنتیکی و زیستی و روز بین‌المللی قدردانی از گیاهان از جمله آن‌ها است.
وی گفت: شعارهای سالانه برای هر کدام از روزهای جهانی، با هدف آگاهی بخشی به مردم انتخاب می‌شود تا اهمیت آن در طول سال برای همه فرهنگ‌سازی شود. مثلاً سوم فروردین روز جهانی هواشناسی به عنوان اقیانوس، اقلیم و آب و هوا اعلام شده است.
خالوئی افزود: به اعتقاد کارشناسان، به علت اهمیت اقیانوس‌ها که گستره آن‌ها،۷۰ درصد مساحت زمین را فراگرفته است باید برای رسیدن به توسعه پایدار و آمایش سرزمین، مراقبت ویژه‌ای از اقیانوس‌ها داشته باشیم حتی اگر به اندازه نریختن زباله‌های پلاستیکی در طبیعت باشد.
وی با اشاره به انتخاب شعار روز جهانی جنگل، گفت: سازمان ملل متحد با نام‌گذاری یک سال با عنوان «بازسازی اکوسیستم‌های جنگلی راهی به سوی بازیابی حیات و رفاه» توجه ساکنان زمین را به اهمیت جنگل و حفظ آن‌ها در این کره خاکی جلب می‌کند.
این فعال حوزه منابع طبیعی، افزود: در زمانی که جهان برای حفظ منابع طبیعی تلاش می‌کند ما در شروع سال جدید شاهد قطع ۲۰۰ پایه درختان راش ۵۰۰ ساله در روستای انگتارود شهرستان نور و شهادت دو محیط بان در منطقه حفاظت شده «فیله خاصه» استان زنجان هستیم که برای حفظ انفال کشور از چنگ زیاده‌خواهان حتی جان خود را فدا می‌کنند.
وی با اشاره به روز جهانی آب، گفت: دومین روز فروردین روز جهانی آب بود و آیین‌های ویژه‌ای در جهان برگزار شد در حالیکه بارندگی سالانه در کشور و دشت کاشان ۵۰ درصد کاهش داشته و بخش کشاورزی و مرتع داری در این دشت به شدت به مخاطره افتاده است.
خالوئی اظهار کرد: متأسفانه مراتع دچار خشکسالی است، پوشش گیاهان یک‌ساله به شدت متأثر از کاهش بارندگی‌های بهاری، رشد ناچیزی دارند و برخی نیز اصلاً سبز نشده‌اند و مرتع‌داران مجبور هستند تغذیه کمکی مانند خوراک و جو برای دام‌هایشان بخرند.
وی تصریح کرد: قیمت نهاده‌های دامی و هزینه‌های تولید با درآمد دامداران همسانی ندارد و حتی برخی از مرتع‌داران توان مالی برای خرید ندارند و استمرار بی‌توجهی ما نسبت به حفظ رویشگاه‌های طبیعی در هنگام تفریح، به مرتع و مرتع‌داران صدمات سختی می‌زند.
این فعال حوزه محیط‌زیست و منابع طبیعی تأکید کرد: بارش‌هایی که نعمت خداوند است، در زمانی که پوشش گیاهی را نابود می‌کنیم به سیلاب تبدیل شده و برای مناطق مسکونی، صنعتی، بهداشتی و دانشگاهی کاشان که در محل تمرکز و خروج رودخانه چمرود، قرار گرفته‌اند مخاطره آمیز می‌شود.
وی با اشاره به روز ۲۴ فروردین، روز ملی قدردانی از گیاهان، گفت: بی‌مهری ما نسبت به گیاهان، حتی برداشت غیراصولی آن‌ها باعث نابودی رویشگاه‌های آن‌ها به طور کلی می‌شود که ظلم به نسل بشر است.
وی افزود: باید به گیاهان فرصت زندگی، تولید مثل و تکثیر بدهیم. در شرایط خشکسالی سال جاری، روستانشینان و طبیعت گردها، لازم است توجه داشته باشند که چیدن گیاهان دارویی نباید باعث از بین رفتن خزانه آن‌ها شود.
خالوئی در مورد شیوه اصولی چیدن گیاهان در طبیعت، گفت: گیاهان، نباید از ریشه کنده شوند. نباید یک جا و در یک محل کوچک گیاه را چید، بلکه باید در فضای پراکنده حرکت کرد تا گیاهان یک منطقه از بین نرود، در حالیکه ما به این اصول ساده هیچ توجهی نداریم.
این فعال حوزه محیط زیست و منابع طبیعی، افزود: ریشه گیاه در هیچ شرایطی نباید قطع شود. مثلاً ریواس، برگ آن باید برای خود گیاه باشد تا گیاه زنده بماند. خاصیت دارویی ریواس، در ساقه گل دهنده آن است که این خواص شاید در برگ هم باشد و نباید تمام گیاه را بچینم و آن را از بین ببریم.
وی تصریح کرد: متأسفانه برخی شهروندان، آویشن و زرین گیاه را از ریشه می‌چینند و آن را از بین می‌برند. رویشگاه بسیار ناچیزی در ارتفاع بالای ۲۵۰۰ متر شهرستان کاشان هست که زود چیدن، یکجا چیدن و یا از ریشه چیدن آن‌ها باعث شد تا این گیاهان به شدت از بین بروند و امروز گیاه چاهی کوهی نیز در معرض خطر نابودی است.
خالوئی تأکید کرد: تمام شهروندان به ویژه کوهنوردان و چوپانان هنگام برداشت گونه‌های گیاهی دقت کنند که سال‌ها طول کشیده که این گیاهان جان بگیرند و برای حفاظت از خاک و نفوذ آب نقش‌آفرینی بسیاری دارند پس با سهل‌انگاری خود، یک موجود را از روی نقشه طبیعت کاشان حذف نکنیم.
وی اظهار کرد: حفظ منابع طبیعی نیازمند آموزش مستمر است. مثلاً گیاه «کلاه میرحسن» یکی از گیاهانی است که سالانه حدود دو تا سه میلی‌متر رشد می‌کند، اما متأسفانه آن‌ها را چیده و روی دیوار آغل می‌گذارند تا امنیت گوسفندشان را تأمین کنند که اگر ارزش این گیاه را بدانند، قطعاً آن را نمی‌کنند، آتش نمی‌زنند و یا زیر پا نابود نمی‌کنند.
این فعال زیست‌محیطی گفت: طبیعت محل تعارض انسان نیست که اگر چنین تفکری داشته باشیم قطعاً شکست می‌خوریم. پس هنگام طبیعت‌گردی، از روی خودخواهی، هر جا که خواستیم آتش درست نکنیم، از جاده‌های خاکی موجود خارج نشویم، بوته‌ها را زیر چرخ خودروهایمان نابود نکنیم و اجازه ندهیم کودکانمان آن‌ها را پایمال کنند. این موارد، آداب درست طبیعت‌گردی است.
خالویی افزود: عمر کره زمین، حدود ۴.۵ میلیارد سال است اگر با یک انسان ۴۶ ساله مقایسه کنیم، شما ببینید در این فاصله کوتاه زندگی، چقدر گونه‌های جانوری و گیاهی را با دخالت‌های خود تخریب کرده‌ایم و با جنگل‌های شمال و زاگرس که ۸۰ درصد از آب شیرین کشورمان را تولید می‌کنند، چگونه برخورد کردیم!؟
