از زمانی که پهپاد جاسوسی آر کیو 170 به دست مهندسان هوا و فضای ایران بدون هیچ آسیبی در خاک کشورمان فرود آمد، تا الان که استفاده از ظرفیت‌های این پرنده آهنی فوق پیشرفته به یکی از مهمترین دستاوردهای تکنولوژیکی کشورمان تبدیل شده است، زمان زیادی نمی‌گذرد. مهندسان و کارشناسان داخلی از ظرفیت‌های این پرنده‌های آهنی در صنایع کشاورزی و باغداری استفاده می‌کنند. پهپادهای وطنی به جای جاسوسی با چنان دقتی رفت و آمد آفت‌ها و گرده افشانی درخت ها را رصد می‌کنند که در مدت زمان بسیار اندک نسل اصلاح شده گیاهان و مرکبات ارگانیک به بازار عرضه شده است.
طراحی پهپادها
طراحی و ساخت پهپاد با قابلیت استفاه در صنایع کشاورزی از یک طرح خام اولیه خیلی زود به یک طرح علمی و عملیاتی تبدیل شد. سعید حسن شاهی کارشناس اجرایی این طرح درباره قابلیت ها و نحوه اجرای این طرح در استان فارس می‌گوید: همه چیز از یک ایده اولیه شروع شد. قرار بر این بود از قابلیت های پهپاد در صنایع کشاورزی و باغداری استفاده شود. طرح خوبی بود و جوانان ساخت آن را بر عهده گرفته بودند.
آن طور که برای اجرا زمان‌بندی در نظر گرفته شده بود، 6 ماه برای اجرای طراحی‌های اولیه زمان نیاز بود و 6 ماه هم کار ساخت انجام می‌شد که خب با توجه به حساسیت های ساخت این پرنده آهنی زمان‌بندی موجود بسیار جلوتر به سر‌انجام رسید. پهپاد اولیه فقط قرار بود به صورت آزمایشی سم‌پاشی انجام دهد. اما خیلی زود ماموریت‌های جدیدی برای آن در نظر گرفته شد که خوشبختانه خیلی خوش درخشید و حالا به یک طرح اجرایی پر سود در سطح اداره محیط زیست استان فارس و در بین باغداران مطرح شده است. همه کارهای طراحی و ساخت این پهپاد وطنی با اتکا به توانمندی جوانان ایرانی تهیه و ساخته شده است. برای همین هم حسن شاهی می‌گوید: یک تیم حرفه‌ای پشت سر اجرای کار است که من تنها سخنگوی این تیم هستم. بچه ها خودشان باید حضور داشته باشند و درباره ریزه‌کاری ها برایتان توضیح بدهند.
غول آهنی هجده موتوره
اساس کار بر این بود که این پهپاد 18 موتوره با وزن تقریبی 18 کیلوگرم و حداقل پروازی دو متر با سرعت 40 کیلومتر در ساعت در بخش سم‌پاشی کمک حال کشاورزان و باغدارها باشد، از آنجایی که این پهپاد توانایی پرواز حداکثر 15 تا 20 دقیقه‌ای داشت در نتیجه می‌توانست 9 لیتر سم را جا‌به‌جا کند. با ارزیابی‌ها و برآوردهای دقیقی که انجام شده بود به صورت تقریبی این پهپاد می‌توانست در هر 15 دقیقه یک هکتار را سم‌پاشی کند که با توجه به درصد خطای اندک آن این مقدار دقت قابل تحسین بود. کارشناس اجرای طرح ساخت پهپاد سم پاش ادامه می‌دهد: انجام عملیات سم پاشی حجم انبوهی از مزارع و باغ‌ها در کمترین زمان ممکن کاهش مصرف سم و کود مایع اجرای سم پاشی دقیق از طریق کنترل زمینی جلوگیری از افزایش تلفات و ضایعات باعث شد که این طرح خیلی زود در بین باغدارهای استان مورد توجه قرار بگیرد، تا جایی که قابلیت های آن باعث شد خود کشاورزان به استفاده از این پهپاد اقبال نشان بدهند.
حسن شاهی با اعلام اینکه ماموریت‌های پهپاد کشاورزی خیلی فراتر از مواردی است که برای آن در نظر گرفته است، می‌گوید در حال حاضر کار به جایی رسیده است که کشاورزان از تیم سازنده در خواست کرده‌اند تا وزن سم مورد استفاده این پهپاد را افزایش بدهند. جدا از آن پهپادها قابلیت رصد و آمارگیری دقیق گونه‌های گیاهی و جانوری به ویژه در مناطق تحت حفاظت را بر‌عهده دارد که خیلی جالب است. آمارگیری و سر شماری از این گونه‌های نادر عموما به صورت دستی انجام می‌شد که خب با توجه به خطای انسانی خیلی قابل استناد نبود و نیست. اما حالا با برنامه‌ریزی هایی که انجام شده است خیلی راحت می شود نادر‌ترین گونه ها را مورد رصد و آمارگیری دقیق قرار داد. بدون اینکه در حوزه استحفاظی و اکوسیستمی آن گونه نادر دخالتی داشته باشیم.
اشتغال زایی برای جوانان
حسن شاهی به استقبال خیلی خوب کشاورزان و باغداران به استفاده از این پهپادها اشاره می کند و می‌گوید: در زمان فعالیت این پهپاد 5 نفر به طور مستمر در محل فعالیت حضور دارند جدا از آن اطلاعاتی که توسط این پهپاد رصد و نمونه برداری شده باید بعدا مورد ارزیابی قرار بگیرد که خب چند نفر هم بعد از دریافت اطلاعات اخذ شده در زمینه ارزیابی این اطلاعات فعالیت می کنند. که اصولا اجرای آن نقش به سزایی در اشتغال‌زایی برای جوانان داشته است.
گرده افشانی با پهپادها
کارشناس اجرایی طرح پهپاد کشاورز می‌گوید بعد از اینکه پهپاد آماده شده توانست نقش طراحی شده برای خودش را انجام بدهد طراحان برای این پرنده آهنی برنامه های جدیدی طراحی کردند که اتفاقا پهپاد در اجرای درست آنها هم خوش درخشید. مثلا یکی از کارهایی که پهپاد انجام داد کمک به گرده افشانی درست درخت ها به ویژه درخت های میوه دار بود. دقت بالای پهپاد و انجام این مهم در زمان درست و در اوج باروری درخت‌ها باعث افزایش میزان تولیدات کشاورزی شد که خواست اصلی و اولیه هر باغداری است. جدا از استفاده باغدارها و کشاورزها از این طرح، با انتشار و پراکنش باکتری ها و حشراتی مفید در امر باغدری در بسته بندی های شبیه توپ پینگ‌پنگ سعی کردیم با گسترش حشرات به درد بخور در امر کشاورزی به جنگ آفت های گیاهی بریم که باز هم در این زمینه موفق بودیم.
حسن شاهی ادامه می دهد: حالا محیط زیست استان هم جزو متقاضیان اجرای این طرح است و قصد دارد با استفاده از قابلیت آن در زمینه رصد گونه‌های در حال انقراض فعالیت کند. کارشناس اجرایی طرح ساخت پهپاد کشاورزی می‌گوید: اتکا به توان اجرایی و عملیاتی جوانان این مرز و بوم سرمایه گذاری در بانکی است که هیچ وقت سرمایه آن از دست نمی‌رود و همیشه هم جواب داده است.
