در پاسخ به یادداشت روزنامه شرق با تیتر "حراج آب 80 میلیون نفر با هندوانه"، مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی به منظور روشنگری و اطلاعرسانی از اقدامات و نتایج و اثرات سیاست ارتقای بهرهوری در تولید محصول هندوانه توضیحاتی ارائه کرد. متن این توضیحات به شرح زیر است:
وزارت جهاد کشاورزی در دولت یازدهم "ارتقای بهرهوری" را به عنوان راهبرد اصلی در تدوین و اجرای سیاستها و برنامههای بخش کشاورزی برای استفاده بهینه و تولید محصول بیشتر با استفاده حداقلی و کمتر از منابع تولیدی بویژه آب اتخاذ کرده و در دولت دوازدهم نیز با اتکای به تجارب و دستاوردهای قبلی، سیاست ارتقای بهرهوری همچنان استمرار خواهد یافت. این گزارش با اشاره به این که مصرف آب در تولید هندوانه طی سال های (95-91) از 12500مترمکعب در هکتار به 9740 مترمکعب در هکتار کاهش یافته، تصریح کرده است: در سال 91، به ازای هر مترمکعب آب مصرفی 2.2 کیلوگرم محصول هندوانه تولید میشده است که در نتیجه برنامههای افزایش بهرهوری، میزان تولید به 3.5 کیلوگرم به ازای هر مترمکعب افزایش یافته و به عبارتی آب مورد نیاز برای تولید یک کیلوگرم هندوانه از 455 لیتر در سال 91 به 286 لیتر در سال 95 معادل 37 درصد کاهش یافته است.
این گزارش می افزاید: عملکرد در واحد سطح نیز از 29 تن در هکتار در سال 93 به 32.5 تن در هکتار در سال 95 افزایش یافته است. در ادامه این گزارش آمده است:سیستمهای نوین آبیاری نیز از روشهای مرسوم به روشهای جدیدتر و کارایی بیشتر با میزان تبخیر کمتر از آبیاریهای بارانی به قطرهای و زیرسطحی تغییر یافته و در طی این چهارسال، سطح سیستم آبیاری قطره ای 45.3 درصد رشد داشته است.
این گزارش با اشاره به مقایسه ارزش اقتصادی و آببری محصول هندوانه با ذرت دانهای، تاکید کرده است که هم در یادداشت مذکور و به طور کلی در نزد عموم، تصور بر این است که تولید ذرت نسبت به هندوانه هم به لحاظ اقتصادی و هم میزان مصرف آب، برتری دارد، اما مقایسه آمار تولید و آب مصرفی این دو محصول نشان می دهد که متوسط سطح زیرکشت هندوانه در شش ساله (95-90 )، 121 هزار هکتار با متوسط تولید 3547.5 هزارتن و با متوسط عملکرد 29.5 تن در هکتار بوده و متوسط میزان صادرات هندوانه در این دوره شش ساله 567 هزارتن به ارزش 129 میلیون دلار و سطح زیرکشت تخصیص یافته برای هندوانه صادراتی حدود 19000 هکتار میباشد.
این گزارش با توجه به عملکرد ذرت دانهای در دوره زمانی شش ساله (95-90) که به طور متوسط هفت تن در هکتار میباشد، اضافه کرده است: اگر سطح تخصیص یافته برای تولید هندوانه (19000 هکتار) با ذرت جایگزین گردد، 133 هزارتن ذرت تولید میشد که معادل تولید 567 هزارتن هندوانه در همین سطح بود؛ از آنجایی که متوسط قیمت هر تن ذرت وارداتی در طی 6 سال اخیر 312 دلار و متوسط قیمت هر تن هندوانه صادراتی طی همین دوره 228 دلار بوده است، ارزش اقتصادی هندوانه صادراتی 129 میلیون دلار و ارزش اقتصادی 133 هزارتن ذرت تولیدی معادل قیمت وارداتی آن در این دوره، 41 میلیون دلار می بود که مشخص میشود ارزش اقتصادی هندوانه صادراتی سه برابر ذرت تولیدی در صورت جایگزینی با هندوانه بوده است.
این گزارش در خصوص میزان آب مصرفی دو محصول تصریح کرده است: برای تولید یک کیلوگرم هندوانه 401 متر آب و برای تولید یک کیلوگرم ذرت دانهای 2071 متر آب یعنی بیش از 5 برابر هندوانه آب مصرف میشود بنابراین کشت ذرت به جای هندوانه از نظر اقتصادی برتری ندارد.